Karang of Kekarangan is een verzamelnaam voor een aantal figuren welke vaak worden afgebeeld in de Balinese architectuur en daarmee voornamelijk te vinden zijn op de hoeken van vierkanten zuilen of andere vierkante constructies als daken, maar soms ook op andere plaatsen, zoals op de basis van een pilaar. Karang betekent ‘rots’ of ‘rif’, maar het is ook de benaming van het zetten van edelstenen in een juweel of het arrangeren van een boeket bloemen.
De figuren worden vaak afgebeeld zonder onderkaak en hebben, zoals veel Balinese figuren, een afschrikwekkend uiterlijk. De Karang hebben als functie om het kwaad af te weren en negatieve energie te neutraliseren. Door deze op elke hoek van bijvoorbeeld een pilaar te plaatsen ontstaat er een ‘360 graden’ zicht door deze Kareng figuren en kan het kwaad vanuit elke kant gezien en afgewend worden.
Er zijn vele soorten Karang figuren en van de figuren zijn er vele variaties. Deze variaties zijn waarschijnlijk ontstaan door enige artistieke vrijheid en door het vervagen/vergeten van de voorgeschreven regels voor het afbeelden van een dergelijk figuur.
De meest voorkomende Kareng figuren staan hieronder beschreven. Bijpassende tekeningen en/of afbeeldingen zullen nog volgen:
Kareng Bentulu:
Een afschrikwekkend monsterfiguur met als kenmerk één groot bol oog. Verder heeft hij scherpe tanden, geen onderkaak en is hij vrijwel altijd omringd door vlammen.
Kareng Goak / Karang Curing
Guak verwijst in de Balinese taal naar een soort raaf. Deze figuur lijkt erg op de kop van Garuda en is dan ook een vogel. Echter ontbreekt bij Kareng Guak de onderkaak. Aan de onderzijde zien we regelmatig bladeren hangen. Dit zijn vaak bladeren van de herstshoornvaren.
Kareng Manuk
Deze is vergelijkbaar met de Kareng Guak, alleen heeft deze wel een onderkaak. We noemen deze hier, omdat deze vaak verward wordt met en lastig te onderscheiden is van de Kareng Guak.
Karang Tapel
Tapel betekent ‘masker’ in het Balinees. Deze figuur lijkt dan ook op de vele maskers die er van deze figuur worden gesneden. Ook is deze figuur vaak te zien in de vorm van een monster welke boven de ingang van gebouwen hangt om het kwaad buiten te houden. In plaats van een onderkaak heeft deze figuur ook vaak bladeren aan de onderkant van zijn kop hangen. De bladeren worden in het Balinees ‘pipid’ genoemd en zijn in feite de Boston varen of ‘Nephrolepis exaltata’, een varen die welbekend is in Nederland.
Karang Gadjah / Karang Asti
Gadjah betekent ‘olifant’ in het Bahasa Indonesia en duidelijk is dan ook dat deze figuur een olifantenkop heeft. Vaak zien we daarbij ook slagtanden. Opvallend is dat in oude literatuur Karang Gadjah ook de benaming is van een strook gebergte aan de zuidkust van het Preanger regentschap op Java.