Priester met bloem

Dit prachtige, lange en slanke beeld stelt een priester voor met in zijn handen een bloem.

Bloemen nemen een belangrijke plek in, in het leven op Bali. Tijdens vele ceremonies en rituelen zijn bloemen aanwezig. Deze priester heeft ook een bloem in zijn handen. De priester is een Pedanda Siwa, een Siwa (of Shiva) priester. Te zien aan o.a. de haardracht, maar ook door het vasthouden van deze bloem. In tegenstelling tot de Buddhistische priester welke een Vajra en een bel vast heeft tijdens een deel van een ritueel, houdt de Siwa priester een bloem en een bel vast. Dit is vaak de Fragipani bloem, de nationale bloem van Bali.

Deze langgerekte stijl is kenmerkend voor de latere art deco periode op Bali, tussen circa 1950 en 1970. Hoewel deze stijl, waarbij de gestileerde, langgerekte vormen zich ontwikkelde vanaf de jaren 1930 voor het Balinese houtsnijwerk dat bedoeld was voor de verkoop aan Westerlingen, was deze al eeuwen in gebruik op Bali en op vele andere plekken in Indonesië. We zien dit o.a. terug in de Wayang figuren, maar ook in de Kepeng figuren. Meer hierover, leest u op deze website in het hoofstuk: ‘Het ontstaan van de moderne Balinese houtsnijkunst’ , (klik hiervoor op de dikgedrukte tekst) of kijk onder Verdiepingsinformatie.

Zo rond de jaren ’50 zien we deze stijl enorm populair worden. Mede dankzij de wereldberoemde houtsnijder Ida Bagus Tilem, die al met zijn vader, Ida Bagus Njana, langgerekte beelden maakten in allerlei voorstellingen. Nu waren er nog veel meer houtsnijders, zowel bekend als (inmiddels) onbekend en anoniem, die in deze stijl de meest prachtige beelden maakten, zoals de houtsnijder MD Runda.

Toch wordt Ida Bagus Tilem gezien als de houtsnijder die deze stijl wereldwijd populair wist te maken. Dat kwam o.a. doordat zijn galerie wereldwijd bekend was door de vele prijzen die hij en zijn vader wonnen met hun houtsnijwerk in o.a. deze stijl. Beroemdheden en staatshoofden bezochten vaak deze galerie en vrijwel alle grote touroperators gingen hierlangs. Dit kreeg natuurlijk veel media aandacht. De marketing en de kwaliteit waren dan ook geweldig en ook nu nog, is dit de bekendste galerie op Bali voor houtsnijwerk.

Als we naar dit beeld zelf kijken, zien we een verfijnd exemplaar. Het beeld is behoorlijk gestileerd: er zijn maar weinig uitgewerkte details te zien in vergelijking met traditioneel Balinees houtsnijwerk, dat vaak vele details en versieringen kent. Toch heeft dit beeld wel een aantal prachtig uitgewerkte details: de priesterkoorden die kruislings over de schouders van de priester hangen, een krullend knotje in het haar, maar ook een bloem aan de voor- en achterkantkant in het haar gestoken. Wat dit beeld enorm bijzonder maakt, zijn de ‘los’ gesneden, lange, hangende oorbellen. Dit type oorbel komen we vrijwel nooit tegen en al helemaal niet zo fantastisch los gesneden. Dat is een uiterst kwetsbaar werk om te doen: één verkeerde beweging, en er zit een barstje in, of erger nog, een stuk breekt af. Extra vaardigheid vraagt dit, doordat de oorbellen ook nog eens rondom zijn uitgewerkt, in plaats van glad gelaten: we zien duidelijk verdikkingen met onderaan twee dikkere knopen in de vorm van bloemen. Dit soort kenmerken, zien we alleen terug bij de betere beelden in hun soort.

Ook de handen en de wijze waarop deze een bloem vasthouden, tonen ons dat hier een meestersnijder aan het werk was: de handen zijn mooi in verhouding (net als de rest van het beeld trouwens) en zijn over elkaar heen gevouwen en houden voorzichtig een kwetsbare bloem met meerdere lagen vast. De handen komen als het waren ‘los’ van het beeld en lopen mooi in lijn met de armen en de bloem.

Nog een bijzonder kenmerk, is het zeer fijn gesneden haar: met hele dunne, subtiele lijnen, zijn de vele haren gesneden. Deze haren lopen in de juiste lijn: omhoog, naar de opgekrulde knot toe, waar de lijnen vervolgens gedraaid zijn gesneden in de knot. Zoals dit er in het echt ook zou uitzien. Ook zien we dat het haar verschillende ‘golvende’ vormen heeft, als bundeltjes haar. Deze realistische, verfijnde weergave van het haar, missen juist veel beelden.

Juist de combinatie van het minimalistische uiterlijk met een aantal zeer goed uitgewerkte details, maken het een lust voor het oog.

Back to Top