Regelmatig zien wij bij het onbeschilderde Balinese houtsnijwerk een voorstelling voorbij komen, waarbij een godin op de kop van een monster (vaak met opengesperde bek) staat, of half door dit beest wordt verslonden. De basis van het beeld bestaat dan uit deze kop en daar bovenop staat dan deze godin. Zo nu en dan zien we diezelfde voorstelling, maar dan een versie waarbij deze monsterkop halverwege het lichaam van de godin is geplaatst. De godin lijkt als het ware door zijn bek te zijn gegleden..
En dat is precies waar deze voorstelling over gaat, namelijk het bijzondere verhaal van de godin Dewi Ratih en de demon Kala Rau (ook wel Kala Rahu genoemd):
Toen de demon Kala Rau uit de bron van eeuwige jeugd, de Tirtha Amertha, wilde drinken, werd hij betrapt dor de maangodin Ratih. Omdat deze bron alleen voor de goden is bestemd, spoedde Ratih zich hierop naar Vishnu om te vertellen wat Kala Rau van plan was, in de hoop te voorkomen datKala Rau deze heilige brond zou schenden.
Hierop haastte Vishnu zich naar de bron, waar hij net te laat arriveerde. Tot zijn schrik zag hij de demon Kala Rau net zijn eerste slok van het heilige water nemen. Visnu twijfelde hierop geen moment en wierp zijn discus met kracht naar Kala Rau, waarmee hij hem in één keer onthoofde.
Maar..op dat moment had het heilige levenswater de keel van de demon al bereikt. Hierdoor had de kop van de demon al de grote kracht van het water tot zich genomen en hiermee het eeuwige leven verkregen!
Gescheiden van zijn romp, bleef de kop van Kala Rau in leven. Woedend op Ratih wegens het verraden van zijn plan, besloot hij wraak op haar te nemen.
Sindsdien jaagt de monsterlijke kop van Kala Rau , zwevend door de lucht, Dewi Ratih tot in de eeuwigheid achterna, hopend om haar op te kunnen slokken. Slechts een enkele keer slaagt hij hierin, waardoor Ratih in de bek van de demon verdwijnt. Lang duurt zijn wraak vervolgens niet: doordat Kala Rau onthoofd is, is zijn keel open, waardoor Dewi Ratih iedere keer weer weet te ontsnappen. Deze gebeurtenis is volgens dit mooie verhaal dan ook de oorzaak van de maansverduistering: het kort opslokken van de maangodin door Kala Rau.
Het beeld
Het beeld is uitgevoerd in een langgerekte art deco stijl. Deze houtsoort en de snijstijl (bijv. de vormgeving van het gezicht) werden erg populair, zo rond de jaren ’50.
We zien Dewi Ratih op een basis staan, welke is uitgebeeld door een lotusbloem. Haar lange, slanke lichaam is wat gedraaid, waardoor de langgerekte vorm extra wordt benadrukt. Halverwege haar lichaam zien we de kop van Kala Rahu. Het beeld toont ons de maansverduistering op het moment waarop Dewi Ratih net is opgeslot door Kala Rahu. In haar hand heeft zij een rijsthalm. De rijsthalm zien we over het algemeen terug bij beelden die de godin van de rijst (en hiermee vruchtbaarheid) uitbeelden, Dewi Sri. Toch komt deze rijsthalm bij veel meer beelden voor, met name vrouwelijke figuren, zoals godinnen.
Dewi Ratih is gekleed in een traditionele doek, kain of sarong, welke tot net onder haar borsten is vastgeknoopt. Tot in de jaren 30/40 was dit een straatbeeld dat men aantrof op Bali, zeker in de dorpen die wat verder gelegen waren van de plekken waar veel Westerlingen verbleven.
Het gezicht van Dewi Ratih is statig (en prachtig) gesneden, goed in verhouding. Het haar is subliem weergegeven: minutieus uitgewerkt met erg dunne lijnen en haarlokken. In haar haren draagt zij een bloem, in haar oren soebengs.
De kop van Kala Rau daarentegen is woest en fors weergegeven: grotesk en met een wilde haardoos. Grote tanden, uitpuilende ogen, een dikke neus en een flinke, uitstekende tong. Kenmerken die passen bij een demon en welke perfect in contrast staan met de subtiliteit en schoonheid van de godin. De sieraden op zijn voorhoofd en in zijn oren duidden op zijn belangrijke status.